Seculier Libanon op straat

De Standaard – Reuters

Zo’n drieduizend Libanezen trokken gisteren door Beiroet in de eerste ‘Seculiere Parade’ ooit. De betogers, vooral jongeren, eisen een einde aan het sektarische denken in het verdeelde Libanon.

‘Burgerlijk huwelijk, geen burgeroorlog’, zo luidde een van de spandoeken op de seculiere optocht in de Libanese hoofdstad gisteren. De slogan geeft aan hoe diep het religieuze sektarisme inwerkt op het Libanese leven: Libanon heeft nog altijd geen burgerlijk huwelijk, alleen een religieus – en dat geldt zowel voor christenen en moslims als voor alle anderen. Wie alleen burgerlijk wil trouwen, moet daarvoor naar het buitenland, met het eiland Cyprus als meest nabijgelegen oplossing.

In Libanon dateert de doorslaggevende rol van de religies in het openbare leven – en de verdeling van hun onderlinge macht – al uit de tijd van de Franse kolonisatie na de Eerste Wereldoorlog. Er werd een verdeelsleutel opgesteld waarbij de christelijke meerderheid onafhankelijk van verkiezingen de meeste politieke macht kreeg, gevolgd door sjiieten, soennieten, druzen en de overige religies. Toen Libanon in 1943 de facto onafhankelijk werd, werd die verdeling bij mondeling akkoord aangehouden.

Libanon telt zo altijd een maronitisch-christelijke president, een soennitische premier en een sjiitische parlementsvoorzitter. Vele posten, van de regering via de administratie tot het lerarenkorps, zijn volgens een verdeelsleutel aan religieuze groepen toebedeeld. Het systeem kon niet beletten dat Libanon van 1975 tot 1990 door een bloedige burgeroorlog ging.

Na het einde van gevechten werd de vroegere verdeelsleutel aangehouden, met slechts kleine aanpassingen. Nochtans is de bevolkingssamenstelling de jongste decennia fel veranderd: de christenen zijn al een tijdje door de moslims voorbijgestoken als de grootste groep. Officieel is dat overigens niet, want sinds 1932 is er geen volkstelling meer gehouden in het land, precies om het systeem in stand te houden.

De optocht van gisteren was dan ook niet bedoeld om te zeggen dat de verdeelsleutel fout is, wel dat er in een democratie geen verdeelsleutel op basis van religieuze herkomst mag zijn.

Vele betogers droegen witte T-shirts met het opschrift ‘Tot welke religie behoor je?’ op de voorkant en ‘Dat zijn jouw zaken niet’ op de achterkant. Vooral jongeren trokken op, uitgenodigd via oproepen op sociale netwerksites, maar enkele ouderen voegden zich spontaan bij hen. ‘We zijn hier vandaag met een oproep om een einde te maken aan de mentaliteit die 35 jaar geleden tot oorlog leidde’, zei de 16-jarige Marianne Ghattas. ‘Om elkaar te accepteren en te leven in gelijkheid mag er geen sektarisme zijn.’

Voorstanders vinden dat het sektarisme de verschillende groepen een ‘veilig dak’ boven de hoofden biedt. De tegenstanders menen dat de extreme verzuiling alleen de belangen van de politici dient en dat Libanon eindelijk maar eens moet veranderen.

Publicité