Palestijnen in Libanon zijn toekomstloos

Trouw

Het Palestijnse kamp Burj al-Barajneh

De Palestijnse vluchtelingenkampen in Libanon vormen een ’tijdbom’. Geen enkele partij in het land wil zijn vingers aan de kwestie branden.

Ahmed is elektricien, maar de elektriciteit doet het niet. In zijn kleine werkplaats aan de enige straat van kamp Bourj el-Barajneh staan twee ontmantelde tv’s. De 22-jarige Palestijn laat het bezoek op de enige stoel zitten en steekt zelf een sigaret op. Het duurt nog uren voordat de stroom terugkomt.

Bourj el-Barajneh is één van de twaalf vluchtelingenkampen in Libanon waar verdreven Palestijnen uit wat nu Israël is wonen, samen met hun nageslacht. Er zijn meer dan 400.000 geregistreerde Palestijnen in Libanon. Zeker de helft van hen woont in de kampen.

De omstandigheden zijn daar erbarmelijk. Overal in Libanon gaat de stroom er een paar uur per dag af, maar in de Palestijnse kampen extra lang. In Bourj el-Barajneh is één geplaveide straat– voor de rest bestaat de wijk in Zuid-Beiroet uit een labyrint van smalle steegjes waar vooral veel kleine kinderen rondrennen. Er is één toegangspoort voor de bijna 20.000 inwoners.

De denktank International Crisis Group (ICG) waarschuwt in een recent rapport dat de Palestijnse kampen een ’tijdbom’ vormen in het toch al instabiele Libanon. Niet alleen omdat ze er beroerd bij liggen en het onderwijs (door de VN) er ’archaïsch’ is, maar ook omdat de Palestijnen nog niet de simpelste burgerrechten hebben. Ze zijn „gemarginaliseerd, en ontberen basale politieke en economische rechten. Ze zitten vast in de kampen, en hebben geen enkel reëel perspectief.”

Ahmed, wiens grootouders uit de buurt van Haifa komen (’de huissleutel hebben ze nog’), kan erover meepraten. Hij vertelt dat hij geen huis kan kopen of kan stemmen in Libanon. De universiteit is te duur voor hem, maar dokter, ingenieur of advocaat kan hij toch niet worden want daarvoor geldt een beroepsverbod voor Palestijnen.

De elektricien trekt zijn Palestijnse identiteitsbewijs tevoorschijn. Het is een onhandig groot plastic ding, dat dubbelgevouwen in zijn portemonnee zit. Je hebt er weinig aan, stelt hij vast. „Maar je kan er wel onder schuilen tegen de zon.” Dat de Palestijnen hun volledige rechten krijgen of zelfs staatsburger worden, is uitgesloten. In Libanon is iedereen als de dood dat de soennitische Palestijnen het precaire etnisch-religieuze evenwicht verstoren.

ICG wijst erop dat naast de sociaal-economische en politieke marginalisatie, de interne Palestijnse strijd de situatie in de kampen extra ontvlambaar maakt. In Bourj el-Barajneh hangen Hamas-foto’s vlakbij afbeeldingen van Arafat en andere Fatah-kopstukken. En dan zijn er ook nog de radicalere types, de djihadisten. Iedereen heeft wapens.

Vooral in het grootste kamp, het zuidelijke Ein el-Hilweh, is de situatie ernstig. Daar staan verschillende facties elkaar naar het leven en komt het geregeld tot schietpartijen. Dat de interne spanningen naar buiten kunnen, bleek in 2007 toen in het noordelijke kamp Nahr el-Bared een Al-Kaida-achtig clubje een maandenlange veldslag uitvocht met het Libanese leger. ICG waarschuwt dat Libanon last kan krijgen van djihadisten die terugkeren uit Irak. „Je weet nooit wanneer ze Libanon als arena uitkiezen”, aldus een lokale imam.

Ahmed is het allemaal meer dan zat, vertelt hij. Zijn broer is al aan een nichtje uit Australië beloofd. Elke zomer hoopt hij zelf een meisje uit Europa te ontmoeten, dat hem wil trouwen en meenemen uit zijn geboortekamp. „Zodra ik iemand vind, ben ik hier weg.”

Publicité